• naglowek waski

ś.p. płk Jan Sadowski (10.04.1912 – 03.03.2004)

Sadowski

Urodził się 10.04.1912 r. w Mariampolu (Litwa), jako syn Jana i Anny z Dajnowskich. Od 1918 r. zamieszkał w Suwałkach, które uważał za swoje rodzinne miasto. Syn urzędnika państwowego, wychowanek szkół w Suwałkach i Sejnach, gdzie w 1933 ukończył Gimnazjum Biskupie im. św. Kazimierza. Już w1922 został harcerzem, a od 1935 był instruktorem ZHP. Powołany do Wojska Polskiego los swój od tego czasu związał z 29. Dywizją Piechoty w Grodnie, gdzie w latach 1933/34 ukończył Dywizyjny Kurs Szkoły Podchorążych. Od 1935 odbył szereg szkoleń kontrolnych w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a w 1939 ukończył Kurs Dowódców Kompanii i Adiutantów Batalionów Piechoty w Różanie. W latach 1934-39 studiował na wyższych uczelniach w Warszawie i Lwowie, gdzie pełnił obowiązki dowódcy plutonu Legii Akademickiej, będąc jednocześnie instruktorem WF i PW w dowództwie KOP w Warszawie. Jako młody oficer brał udział w wojnie obronnej w 1939 roku w 2. pp KOP na odcinku frontu Armii „Kraków” w walkach od Myślenic, po Dobczyce, Wiśnicz, Bochnię, Wieliczkę, Brzesko, w Zgrupowaniu gen. Mieczysława Boruty-Spiechowicza. Od listopada 1939 działał w konspiracji ZWZ i AK. Od 1943 do 1945 był dowódcą 7. kompanii AK „Jowisz” i adiutantem w III batalionie w Piastowie. Występował pod pseudonimami „Jowisz” i „Suzin”. Był w grupie kierującej produkcją pistoletu maszynowego „Sten” dla celów konspiracyjnych. W czasie Powstania Warszawskiego w ramach akcji „Obroża” brał udział w walkach w okolicach Warszawy. Za przynależność do AK i KOP był dwukrotnie aresztowany i poddany wielomiesięcznym represjom przez Urząd Bezpieczeństwa PRL. Po roku 1949 przez wiele lat był działaczem „Społem” i Spółdzielczości Ogrodniczej i znanym działaczem kombatanckim, najpierw w ZBOWiD a potem w SZZAK. Od wielu lat był przewodniczącym „Środowiska b. Żołnierzy 76 pp. Za jego kadencji i dzięki jego staraniom pamięć o 76 pp została utrwalona w sposób szczególny. Dwie szkoły podstawowe, położone w miejscach wrześniowych walk tego pułku przyjęły imiona z nim związane: Szkoła Podstawowa im. 76. pp w Augustowie koło Warki w roku 1971 i Szkoła Podstawowa im. ppłk dypl. Stanisława Sienkiewicza” (dowódcy 76. pp) w Milejowie koło Piotrkowa Tryb. w roku 1991. Nie licząc osiągnięć w pracy zawodowej należy podkreślić, że Jan Sadowski wyróżniał się w pracach społecznych w różnych organizacjach i towarzystwach. Był m. in. założycielem i pierwszym prezesem SZUTKOP i SWPFG, prezesem Oddziału Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Suwalskiej w Warszawie i członkiem Stowarzyszenia Grodnian im. Elizy Orzeszkowej w Warszawie. Od lat był znany jako niestrudzony pielgrzym do sanktuariów maryjnych w Częstochowie i w Wilnie. Miał niebywałe szczęście w czasie pielgrzymki z Suwałk do Wilna, gdzie odnalazł na Litwie zaginioną głowicę (orła) sztandaru 76. pułku. Potem zorganizował powrót tej pamiątki do kraju. Następnie spowodował wykonanie repliki tego sztandaru, która została umieszczona w Katedrze Polowej WP w Warszawie. Obdarzony niewątpliwą charyzmą umiał zjednywać ludzi i pociągać ich do działania w różnych akcjach typu „uchronić od zapomnienia”. Był gorącym patriotą i miał opinię „Kresowiaka z fantazją”. Zainicjował ufundowanie wielu tablic pamiątkowych i przeprowadzenie licznych akcji upamiętniających wydarzenia historyczne. Dzięki jego działalności wiele miejsc pamięci narodowej zostało otoczonych opieką przez lokalną społeczność. Zasłużył się jako instruktor harcerstwa i Szarych Szeregów. Dla młodzieży był przykładem i historią odchodzącego już pokolenia. Mimo sędziwego wieku brał czynny udział w wielu uroczystościach państwowych i kościelnych. Dobrze prezentował się w wojskowym mundurze oficera KOP i był przykładem niestrudzonego weterana, dbającego o utrwalenie historii polskiego wojska i narodu. Był wspaniałym mówcą, pamiętającym dobrze realia II wojny światowej, a jego wypowiedzi i sylwetka były często prezentowane przez krajową telewizję. W roku 2000 reprezentował weteranów Września 1939 r. na uroczystościach otwarcia i poświęcenia Cmentarzy Wojennych w Katyniu i Miednoje. Był honorowym obywatelem miast: Piastowa i Sejn. Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari. Ponadto posiadał KKOOP, order „Polonia Mater Nostra Est”, Krzyż Walecznych, Rozetę z Mieczami do Krzyża za zasługi dla ZHP, Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej i wiele innych odznaczeń państwowych i resortowych. W roku 2002 wydał własnym sumptem książkę, której był autorem pt: „Kronika drużyny harcerskiej”. Niespodziewana ciężka choroba w ostatnich miesiącach życia przykuła go do łóżka, a nawet pozbawiła możliwości cieszenia się z owoców własnej pracy. Zmarł 3 marca 2004 r. w Pruszkowie. 9 -tego Mszę św. za jego duszę koncelebrował ks. bp. gen. Sławoj Leszek Głódź z udziałem wielu księży, w Katedrze WP w Warszawie. Pogrzeb z udziałem Kompanii Honorowej WP nastąpił na cmentarzu w Gołąbkach w dzielnicy Warszawa-Ursus.

Sadowski 2  kopia

Galerie fotografii

Zapra­szamy do zapo­zna­nia się
ze sta­rymi foto­gra­fia­mi
­For­ma­cji Gra­nicz­nych.

Obejrzyj galerie +

Kalendarium '92-'23

Od wielu lat uczestniczymy
w wydarzeniach krzewiących wiedzę historyczną.

Przejrzyj kalendarium +

Nasze artykuły

Wydajemy publikacje prasowe, książkowe oraz Jednodniówki SWPFG „Ślady Pamięci”.

Czytaj artykuły +

Polecane linki

Zapraszamy do zapoznania się z inicjatywami oraz publikacjami polecanymi przez SWPFG.

Przejrzyj linki +